Statistika, bazni i lančani indeksi
Izvor: Fit materijali, a sam ja dosta promijenio
Indeksi
predstavljaju odnos neke pojave u tekućem u odnosu neko ranije mjerenje koje uzimamo kao osnovicu.
Indeksi su se najčešće koriste kod utvrđivanja dinamike neke pojave u određenim vremenskim intervalima.
Indeksi se koriste onda kada nam je bitnij omjeri između tekućeg i ranijeg stanja nego sam iznos pojave.
Primjer pojava koje je pogodno izraziti putem indeksa su ekonomski pokazatelji: Stopa inflacije po mjesecima, rast proizvodnje po godinama.
Lančani indeks
Lančani indeksi: Odnos između dva susjedna mjerenja: Xm / Xm-1, odnos između između tekućeg i mjerenja u ranijem periodu
Primjer: pojava ima mjerenja po mjesecima: Xm0 = 10, Xm1 = 50, Xm2 = 100
L1 = Xm1/Xm0 = 50/10 = 5
L2 = Xm2/Xm1 = 100/50 = 2
Bazni indeks
Bazni indeks: Odnos između tekućeg i baznog mjerenja, pri čemu je ta bazna vrijednost najčešće početno mjerenje.
Za gornji skup mjerenja imamo
B1 = Xm1/Xm0 = L1 = 5
B2 = Xm2/Xm0 = L1*L2 = Xm1/Xm0 * Xm2/Xm1 = Xm2/Xm0 = 5*2 = 10
Vježba izračunavanja lančanih i baznih indeksa i njihovog preračuna: